ABD’nin İsrail – İran gerilimine aktif olarak dahil olmasının ardından İran’ın nasıl bir karşılık vereceği konusunda dikkatler İranlı yetkililere çevrildi.
İran Devrim Muhafızları, saldırıları uluslararası hukukun ihlali olarak görerek, bunun “üzücü ve tahmin edilemez” sonuçlar doğuracağını belirtti.
İstanbul’da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı toplantısına katılan İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ABD’nin “aşırı bir çizgi geçtiğini” savundu.
Arakçi, saldırılara karşı, “Kendi korunma hakkımızı kullanarak karşılık vermemiz gerektiğini” ifade etti.
Bakan, bu karşılığın ne olabileceği sorusuna “Bir seçeneğimiz var” cevabını verdi.
Arakçi ayrıca, karşılığın ardından diplomasi yoluna dönülebileceğini de dile getirdi.
İran Dışişleri Bakanı Arakçi, Pazartesi günü Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşeceğini açıkladı.
Rusya’dan gelen bir açıklamada ABD’nin saldırısının kınandığı belirtildi.
Arakçi’nin İstanbul’daki açıklamalarında, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) da gündeme geldi.
Arakçi’nin “Niçin hala NPT anlaşmasına güvenelim?” şeklindeki sorusu, Tahran’ın anlaşmadan çekilme hakkının 10. madde bağlamında olduğunu vurgulamıştır.
Uluslararası Atom Enerji Kurumu Başkanı Rafael Grossi, İran’ın uranyumu yüzde 60 oranında zenginleştiren tek anlaşma ülkesi olduğunu belirtiyor.
İran medyası, saldırı sonrası ilk hamlenin Hürmüz Boğazı’yla ilgili olduğuna dikkat çekiyor.
Reuters haber ajansı, Press TV’ye dayanarak, boğazın kapatılma kararının parlamentoda onay aldığını ve Ulusal Güvenlik Konseyi’ne gönderildiğini aktardı.
İran’ın muhtemel misilleme seçenekleri neler?
BBC’nin güvenlik muhabiri Frank Gardner, ABD’ye karşı İran’ın üç stratejik seçeneğe sahip olduğunu belirtiyor:
Hiçbir şey yapmamak: Bu, İran’a daha fazla saldırıdan korunabilecekleri bir zaman tanır ve belki de diplomatik yollarla durumu çözümlemeye çalışabilirler. Ancak bu seçenek, saldırıya uğramış olmaları durumunda rejimi zayıf gösterebilir.
Tahran yönetimi, halk üzerindeki kontrolünü korumanın daha önemli olabileceğine karar verebilir.
Uydu görüntüsü, 14 Haziran’da İran’daki Fordo nükleer tesisini gösteriyor
Sert ve hızlı bir misilleme: İran, birçok balistik füzeye sahip. Ortadoğu’da hedef alabileceği yaklaşık yirmi ABD üssü belirlenmiş durumda. Ayrıca, insansız hava araçları ve hızlı torpido botları kullanarak ABD donanmasına ait gemilere saldırılar düzenlenebilir.
Belirli bir süre sonra misilleme yapmak: Bu seçenek, gerilimin azaldığı bir zamanı beklemek ve ABD üslerinin daha az hazır olduğu bir anda sürpriz bir saldırı başlatmayı içeriyor. İran ayrıca, ABD’ye yardım ettiğini düşündüğü ülkeleri de hedef alabilir ve bu, bölgesel bir savaşın patlak verme riskini taşır.
22 Haziran saldırısında sığınak delici bombalar ve Tomahawk füzeleri kullanıldığı rapor edildi.
ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye saati ile sabah 05:00’te yaptığı açıklamada, İran’daki üç nükleer tesisteki kapasitenin “tamamen yok edildiğini” bildirdi.
ABD’nin saldırısından birkaç saat sonra İran, İsrail’e doğru yeni bir füze saldırısı başlattı ve Tel Aviv ile kuzeydeki Hayfa şehrini hedef aldı.
